آمپول دگزامتازون بعد از عمل بینی و کاربرد آن برای کاهش ورم
استفاده از آمپول دگزامتازون بعد از عمل بینی یا همان رینوپلاستی، بسیار رایج و کاربردی می‌باشد. آمپول دگزامتازون که از گروه کورتون ها است، یک نوع کورتیکواستروئید است که در کند کردن روند التهاب، سرکوب عفونت و کنترل آن بسیار موثر است. به همین دلیل این آمپول معمولا پس از جراحی، در صورت صلاح‌دید پزشک معالج تجویز می‌شود. در این مقاله به شرح کامل نحوه‌ی استفاده از این آمپول و بایدها و نبایدهای آن پرداخته‌ایم تا عوارض احتمالی تزریق آمپول دگزامتازون بعد از جراحی بینی را به حداقل برسانید.
فواید استفاده از آمپول دگزامتازون بعد از عمل بینی
در حالت کلی فواید آمپول دگزامتازون بعد از جراحی بینی به شرح زیر است:
کاهش تورم و التهاب
تزریق آمپول دگزامتازون بعد از عمل بینی، با کاهش برخی مواد شیمیایی در بدن مانند پرولاکتین سرم و هورمون آزاد کننده تیروتروپین، روند التهاب را کند کرده و میزان ورم حاصل از آن التهاب را کاهش می‌دهد.
پیشگیری از واکنش‌های آلرژیک و حساسیت
این آمپول، پاسخ سیستم ایمنی بدن را به بیماری‌ها و آلرژن‌های مختلف کاهش می‌دهد. به همین دلیل تزریق آمپول دگزامتازون بعد از جراحی بینی، از واکنش‌های آلرژیک و بروز حساسیت پیشگیری می‌کند.
کاهش درد و کبودی
تزریق آمپول دگزامتازون بعد از عمل بینی، ضمن ایجاد بلوک عصبی با قطع مسیر سیگنال انتقال دهنده درد به مغز، از میزان درد فرد می‌کاهد و با کند کردن روند التهاب مانع از کبودی در محل جراحی نیز می‌شود.
معرفی بهترین جراح بینی طبیعی در تهران + فیلم و عکس نمونه کار
عوارض احتمالی استفاده از آمپول دگزامتازون پس از عمل بینی
عوارض احتمالی استفاده از آمپول دگزامتازون را می توان در دو دسته عوارض کوتاه‌مدت و عوارض بلندمدت طبقه بندی کرد.
- عوارض کوتاه‌مدت
از عوارض کوتاه مدت تزریق آمپول دگزامتازون، می‌توان به سرگیجه، سردرد، افزایش قند خون، بی‌خوابی، افزایش تعریق، احتباس مایعات و تغییرات خلقی اشاره کرد.
- عوارض بلندمدت
اگر از داروهای کورتیکواستروئیدی، مانند آمپول دگزامتازون در درازمدت استفاده شود؛ این امر ممکن است باعث ضعف سیستم ایمنی، پوکی استخوان، فشارخون بالا و حتی پیشرفت دیابت در بیماران دیابتیک شود.
چه افرادی نباید از دگزامتازون استفاده کنند؟
- کسانی که به مبتلا به بیماری‌های خود ایمنی و یا عفونت‌های قارچی سیستمی هستند، ممکن است بعد از استفاده از آمپول دگزامتازون بعد از عمل بینی، با سرکوب سیستم ایمنی، دچار تشدید عفونت شوند.
- افرادی که به کورتیکواستروئیدها واکنش آلرژیک دارند.
- افراد مبتلا به زخم معده، ممکن است با مصرف آمپول دگزامتازون در معرض خطر خون‌ریزی‌های گوارشی قرار بگیرند.
- زنان باردار و شیرده نباید بدون مجوز پزشک از دگزامتازون استفاده کنند، چون ممکن است در رشد جنین تاثیر منفی بگذارد.
- افرادی که زمینه پوکی استخوان دارند در دراز مدت با مصرف آمپول دگزامتازون، دچار تشدید بیماری می‌شوند.
- افرادی که دچار اختلال روانی، افسردگی یا اضطراب هستند باید برای مصرف دگزامتازون حتما با پزشک معالج مشورت کنند چراکه این آمپول باعث اختلال خواب، تغییرات خلقی و تشدید علائم می‌شود.
- دگزامتازون قند خون را بالا می‌برد و به همین دلیل برای افراد دیابتی مضر است و کنترل دیابت را دشوارتر می‌کند.
- افراد دارای مشکلات کبدی و کلیوی شدید، فشارخون بالا و بیماری‌های قلبی
با وجود اینکه استفاده از آمپول دگزامتازون بعد از جراحی بینی، برای کاهش درد و تورم بسیار مفید است، اما حتما باید قبل از استفاده از آن، برای پیشگیری از عوارض جانبی حتما با پزشک معالج خود مشورت نمایید.
بیشتر بخوانید>>> نحوه و میزان مصرف قرص آناهیل بعد از جراحی بینی
دوز و نحوه‌ی تزریق آمپول دگزامتازون بعد از جراحی بینی
دوز و نحوه تزریق آمپول دگزامتازون بعد از عمل بینی (رینوپلاستی) بستگی به شرایط بیمار و تشخیص پزشک دارد. معمولا بلافاصله پس از جراحی، یک دوز ۸ تا ۱۲ میلی‌گرمی که معادل ۲الی۳ آمپول ۴ میلی‌گرم می‌باشد، تجویز می‌شود. نحوه‌ی تزریق نیز هم بصورت عضلانی IM و هم به صورت وریدی IV قابل انجام است.
معمولا در روز دوم و سوم، یک دوز اضافی ۴ تا۸ میلی‌گرم نیز تجویز می‌شود اما برای جلوگیری از عوارض بلندمدت و جانبی، از روز سوم به بعد و در صورت کاهش درد و تورم، ادامه مصرف آمپول دگزامتازون توصیه نمی‌شود.
بهترین زمان برای تزریق آمپول دگزامتازون بعد از عمل بینی
بهترین زمان برای تزریق آمپول دگزامتازون بلافاصله بعد از جراحی است که این دوز اولیه معمولا در اتاق عمل یا ریکاوری تزریق می‌شود. مصرف آمپول دگزامتازون بعد از عمل بینی نیز معمولا تا سه روز پس از عمل رینوپلاستی ادامه می‌یابد که بعد از تزریق دوزهای تکمیلی و کاهش درد و التهاب و تورم، مصرف آن برای پیشگیری از عوارض جانبی باید متوقف شود.
مقایسه آمپول دگزامتازون با روش‌هایی دیگر کاهش تورم بینی
علاوه‌بر آمپول دگزامتازون روش‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند به بهبود التهاب و کاهش میزان تورم بعد از عمل جراحی رینوپلاستی کمک کند که در زیر به چند مورد اشاره شده است.
- داروهای جایگزین دگزامتازون
در صورتی که به هر دلیلی مصرف دگزامتازون برای شما مناسب نیست، می‌توانید با داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی و غیرکورتونی، مانند ایبوپروفن، سلکوکسیب و یا ناپروکسن، دوران نقاهت خود را ایمن تر و با عوارض احتمالی کمتری سپری کنید. البته داروهای کورتیکواستروئیدی خفیف‌تری مثل پردنیزولون، متیل پردنیزولون و هیدروکورتیزون نیز می‌توانند گزینه‌ی مناسبی باشند اما باید توجه داشته باشید که اثرگذاری این داروها از دگزامتازون کمتر است و باید قبل از مصرف حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید.
- تاثیر کمپرس سرد در مقایسه با تزریق دگزامتازون
کمپرس سرد، در صورتی که به‌طور منظم هر (۱۵ تا ۲۰) دقیقه استفاده شود تا ۴۸ الی ۷۲ ساعت بعد از عمل جراحی رینوپلاستی، درد و تورم و کبودی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. البته لازم به ذکر است استفاده از کمپرس سرد باید همراه با بالا نگه داشتن سر باشد. این روش بدون عارضه و ایمن بوده و اثرگذاری خوبی دارد.
- کاهش مصرف نمک و نوشیدن آب به مقدار زیاد
نسبت به تزریق آمپول دگزامتازون بعد از عمل بینی، تاثیر آن تدریجی است و نیاز به تغییر رژیم غذایی دارد.
- ماساژ ملایم بینی
با بهبود جریان لنفاوی از میزان تورم می‌کاهد، اما اگر درست انجام نشود، به بینی آسیب می‌رساند و تاثیر آن از تزریق آمپول دگزامتازون بعد از جراحی بینی کمتر است.
- استفاده از آناناس
آناناس حاوی بروملین است و این ماده تاثیر بسزایی در بهبود جای زخم و کاهش تورم و التهاب دارد. با اینکه تاثیر این روش طبیعی از داروهای پزشکی و تزریق آمپول دگزامتازون کمتر است، اما بسیار طبیعی، ایمن و مفید است.
آیا مصرف خوراکی دگزامتازون موثر است؟
بله، مصرف خوراکی دگزامتازون نیز در کاهش میزان تورم و التهاب بسیار مفید بوده و با عوارض جانبی کمتری همراه است، اما میزان اثربخشی آن از تزریق عضلانی IM و وریدی IV دگزامتازون کمتر بوده و طول دوره درمان دگزامتازون خوراکی برای اثربخشی لازم، نسبت به آمپول دگزامتازون، بیشتر است.
به‌علاوه آمپول دگزامتازون فقط چند دقیقه بعد از تزریق، اثر خود را بروز می‌دهد و تا چند ساعت اثر ضددرد و ضدالتهابی آن ماندگار است اما برعکس برای بروز اثر دگزامتازون خوراکی باید چند ساعت صبر کنید و در مدت کوتاهی اثربخشی آن از بین می‌رود و ممکن است برای معده نیز آسیب‌زا باشد.
نکات مهم قبل و بعد از تزریق دگزامتازون
- قبل از تزریق دگزامتازون بعد از جراحی بینی حتما با پزشک معالج مشورت کنید.
- در صورتی که بیماری خاصی دارید که مصرف دگزامتازون را محدود می‌کند حتما با پزشک خود در میان بگذارید و برای کنترل درد و التهاب از روش‌های جایگزین کم خطر استفاده کنید.
- پس از تزریق، برای جلوگیری از سرگیجه یا افت فشار خون ۱۰ الی ۱۵ دقیقه دراز بکشید و از فعالیت‌های شدید بدنی بپرهیزید.
